هدف از تاسیس دانشگاه فرهنگیان تبدیل تربیت معلم به حوزه ای از تاملات دانشگاهی است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان، در همایش " نقش دانشگاه خوارزمی در توسعه آموزش عالی کشور" که یکشنبه 1 اسفند در دانشگاه خوارزمی  با حضور دکتر سبحان الهی رئیس دانشگاه خوارزمی برگزار شد، دکتر مهرمحمدی ضمن ابراز خرسندی از حضور در این نشست فاخر و ارزنده با قدردانی از دکتر سبحان الهی به سبب اهتمام در بزرگداشت یکصدمین سال تاسیس دانشگاه خوارزمی، به این دانشگاه به عنوان دانشگاهی با ماموریت تربیت معلم در گذشته اشاره و تصریح کرد: دانشگاه خوارزمی تمام آنچه افتخارات بی نظیر دانشگاه محسوب می شود را مرهون ماموریتی به نام تربیت معلم  است، این ماموریت بوده است که به دانشگاه هویت بخشیده است.

وی با اشاره به پژوهش هایی که به منظور تبیین تاریخچه این دانشگاه صورت می گیرد، افزود: در این خصوص می توان به این نکته پرداخت که چگونه ماموریت نخستین این دانشگاه فرو گذاشته شد و دانشگاه دچار استحاله و دگردیسی هویتی شد، باید پاسخی برای این پرسش یافت و در این خصوص تامل کرد که چرا چراغ ماموریت اصلی دانشگاه خاموش شد و دانشگاه هویت اولیه خود را کنار گذاشت؟

سرپرست دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه پرسش فوق به این فرض که بهترین شکل اداره و تمشیت امرخطیر تربیت معلم در دانشگاه تربیت معلم مطرح نمی شود، خاطر نشان کرد: فقط لازم است در این نکته تامل کرد که چگونه در تاریخ تحولات آموزش عالی کشور و آموزش و پرورش استحاله مهمترین نهاد تربیت معلم اتفاق میافتد. این پرسشی است که دستکم برای ثبت در تاریخ باید به آن پرداخته شود.

وی ادامه داد: تربیت معلم پس از یکصد سال با تاسیس دانشگاهی به نام دانشگاه فرهنگیان دوباره به صحنه آموزش عالی کشور بازگشته است.

دکتر مهرمحمدی با بیان اینکه دانشگاه فرهنگیان در قالب دانشگاهی حرفه ای، ماموریت گرا، حاکمیتی و وابسته به وزارت آموزش و پرورش تعریف شده است گفت:  این دانشگاه با قواعد و ضوابط وزارت علوم  اداره می شود و به دلیل ماموریتش مورد توجه ویژه محافل سیاسی و حاکمیتی نیز بوده است.

 وی با اشاره به نارضایتی ها و نقد هایی که به دانشگاه پس از ظهورش به عنوان مرجع اصلی تربیت معلم کشور وارد شده است، اظهار کرد: در برنامه راهبردی مصوب هیات امنای دانشگاه تلاش شده است تا این نگرانی ها و نقدها مورد توجه قرار گیرد و درحد امکان برای آنها چاره اندیشی شود.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه بسیاری از نقدهایی که اکنون متوجه دانشگاه است متاسفانه از عدم آگاهی از سیاست های توسعه دانشگاه منعکس در برنامه راهبردی است، تصریح کرد: نمونه آن، بیانیه ماه گذشته روسای محترم دانشکده های علوم تربیتی  سراسر کشور در شیراز که نشان می دهد سیاست های توسعه دانشگاه برای آنان شناخته شده نیست و در نتیجه همان مطالب و دغدغه های ابتدای رسمیت یافتن دانشگاه تکرار می شود.

وی در ادامه بر لزوم تشریح سیاست های توسعه ای تربیت معلم در کشور و واکاوی آنچه در دانشگاه فرهنگیان اتفاق می افتد به منظور تنویر افکار تاکید کرد.

دکتر مهرمحمدی پیش از بیان این سیاست ها، هدف از تاسیس دانشگاه فرهنگیان را کشاندن تربیت معلم به حوزه دانشگاهی دانست و افزود: بر اساس مستندات و شواهد، خوشبختانه بحث تربیت معلم به تدریج به حوزه ای از تاملات دانشگاهی در کشور تبدیل می شود که منطبق با هدف تاسیس دانشگاه فرهنگیان است.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: حوزه مطالعات میان رشته ای تربیت معلم در حال ظهور است و می تواند فرصت بی نظیری برای جهش و تحول در نظام تربیت معلم و به تبع آن آموزش و پرورش کشور باشد.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه در طی یکصد سال گذشته هیچ گاه مسئله تربیت معلم مورد توجه اصحاب دانشگاه نبوده است اظهار کرد: تولید دانش تربیت معلم در آموزش عالی ما محلی از اعراب نداشته و تنها با عمل تربیت معلم سر و کار داشته ایم.

وی با اشاره به عدم شکل گیری نهادی دانشگاهی با محوریت تربیت معلم در ایران گفت: ما جامعه علمی مانند برنامه ریزی درسی، مشاوره و راهنمایی و مدیریت آموزشی برای تربیت معلم نداشتیم و تاسیس دانشگاه، نشانه ای از تبدیل جریان خدمت حرفه ای و اجتماعی تربیت معلم به جریانی دانشگاهی و علمی است.

دکتر مهرمحمدی تاسیس دانشگاه را ارتقاء یافتن عرضه یک خدمت از سطح تکرار و تمرین به سطح یک حوزه برخوردار از شناخت نظری برشمرد و گفت: اکنون نشانه های خوبی از ظهور حوزه مطالعاتی جدید به نام مطالعات تربیت معلم و گفتمانی دانشگاهی و علمی با محوریت تربیت معلم در سپهر تعلیم و تربیت کشور هویدا شده است و دستاورد مغتنمی که شاهد شکل گیری جامعه علمی و رفتن به سمت رفتار شناسی تربیت معلم هستیم.

وی با ورود به این بحث که چگونه از تجربه استحاله هویتی دانشگاه خوارزمی می توانیم برای آینده تربیت معلم درس بگیریم، گفت: هر جا که در نهاد دانشگاهی، کارکرد علمی و کارکرد تربیت حرفه ای کنار هم قرار گیرد، کارکرد تربیت حرفه ای در معرض خطر قرار می گیرد؛ فرهنگ آکادمی و ارزش های حاکم بر آن، هیچ وقت جایگاه برابر و همتراز برای تربیت حرفه ای یا دانش حرفه ای در مقایسه با دانش آکادمیک را قائل نبوده و نیست؛ بنابراین اگر رقابتی باشد به سمت کارکرد معطوف به دانش آکادمیک سوق پیدا می کند، تجربه ای که ما می آموزیم تفکیک دو کارکرد در جریان تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان از همدیگر است، ما یک د انشگاه حرفه ای هستیم، دانشگاه حرفه  ای با دانشگاه آکادمیک دارای دو هویت  مجزا است و هر کدام برای خود تعاریفی جداگانه  دارند.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان در ادامه تاکید کرد: نمی شود در یک دانشگاه تربیت معلم، شما هم هویت آکادمیک را تعقیب کنید و هم هویت حرفه ای را، این ترکیب دوگانه و رقابت بین این دو، یکی از تبعاتش چنانکه در دانشگاه تربیت معلم اتفاق افتاد کمرنگ شدن، کم سو شدن، استحاله شدن  یا حذف شدن کارکرد حرفه ای است.

وی آنگاه به سیاست های توسعه دانشگاه فرهنگیان پرداخت و  ضمن اشاره به اینکه یکی از سیاست هایی که در برنامه راهبردی دانشگاه فرهنگیان به تصویب رساندیم، مسئله تربیت معلم به صورت مشارکتی است، بیان کرد: داعیه من از ابتدا این بوده که اگر دانشگاه فرهنگیان در بعد تربیت علمی معلمان بخواهد وارد شود، در واقع باید با دپارتمان های مستقر علمی در دانشگاه های کشور، وارد یک رقابت شویم؛ یعنی ما معلم ریاضی میخواهیم تربیت کنیم؛ تربیت تخصصی او را هم خودمان به عهده بگیریم و اگر قرار است معلم زیست تربیت بکنیم خودمان تربیت علمی او را به عهده بگیریم.

دکتر مهرمحمدی ادامه داد: اگر بنا باشد دانشگاه فرهنگیان هم به بعد تربیت علمی، تخصصی و هم به بعد تربیت حرفه ای بپردازد، این تقابل بین دو کارکرد رقابت خطرناکی است و همچنین نشان از نادیده انگاشتن ظرفیت های آموزش عالی دارد که می تواند به نیکویی در خدمت جریان تربیت علم قرار بگیرد.

وی افزود: با ارجاع مولفه تربیت علمی در فرایند تربیت معلم در نهادهای مستمر آموزش عالی و  دانشگاه های دولتی و دانشگاه های معتبر می شود معلمانی علاقمند ورود به چرخه تربیت معلمی  ظهور کند که یک متخصصِ نا معلم را به مرتبه معلمی ارتقاء ببخشد یا از یک "نا معلم" یک "معلم" بسازد.

دکتر مهرمحمدی ادامه داد: می خواهیم به طور کلی از پرداختن به تربیت علمی صرف نظر کنیم و درقالب برنامه های موسوم به 1+4 یا2+4 یا 2+2 در پذیرش دانشجو معلم ، این سیاست را تعقیب کنیم. 

وی افزود:  در این زمینه دانشگاه، سیاستگذاری ها را بسیار روشن کرده و ظرفیت مشخصی را برای هر یک از اشکال تربیت معلم که متکی به انگاره اصلی تربیت علمی خارج از دانشگاه فرهنگیان است، پیش بینی کرده. بنابراین انجا که نقدها نسبت به دانشگاه فرهنگیان بعضا همان نقدهایی است که در بدو تاسیس دانشگاه بوده و با توجه به این تحولات جدید یا حداقل سیاست های جدید نیست باید رفته رفته پرهیز شود.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: از دوره یکساله و از فرمول 1+4 شخصا دفاع نمی کنم و آنرا وافی مقصود نمیدانم؛ اما ضرورت های آموزش و پرورش کشور به نیروی انسانی سبب شده که در برنامه راهبردی ناگزیر شویم در بازه زمانی کوتاهتر به این نیازها پاسخ دهیم.

وی در پایان  اضافه کرد:  بنا بر پایبندی دانشگاه فرهنگیان به کیفیت،  باید معلمان سر آمد تربیت کنیم و نسل جدیدمعلمان، فرهیخته تر و با دامنه شایستگی وسیع تر تربیت شوند، لذا  از این که دانشگاه بخواهد به 100 درصد نیاز های آموزش و پرورش پاسخ بدهد، امتناع شده است.

دکتر مهرمحمدی عنوان کرد: بنابراین شاید در طی سال های آتی  مثلا تا 10 سال آینده ما بیشتر از حدود50 درصد نیاز های آموزش و پرورش را نتوانیم پاسخ بدهیم. پیام این معنا و مقاومت در برابر توسعه کمی این است که ما برای تامین بقیه نیروی انسانی باید دست به سوی دانشگاه های دیگر دراز کنیم و با برون سپاری امر تربیت معلم، یک اتفاق بسیار مهم دیگر را در کشور رقم بزنیم.

وی ضمن اشاره به اینکه این برون سپاری البته با حفظ وحدت فرماندهی دانشگاه فرهنگیان اتفاق میافتد، افزود: این اتفاق در قالب قرار داد هایی که بسته می شود و توزیع  نیاز بر زمین مانده بین دانشگاه های معتبر کشورانجام خواهد شد  تا دانشگاه های دیگر هم در فرایند تربیت معلم دخالت داشته باشند.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان ابراز امیدواری کرد: همکاران من در دانشگاه های دیگر که از این سیاست بی اطلاع هستند و نگران این بودند که  پس از تاسیس دانشگاه فرهنگیان، نقش دانشکده های علوم تربیتی به طور کلی نادیده گرفته شود نگرانی هایشان با توجه به سیاست های جدید مرتفع شود
.